Η Γοητεία του φασισμού (Δύο δοκίμια)

Η Γοητεία του φασισμού (Δύο δοκίμια)

ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Η γοητεία του φασισμού απαρτίζεται από δύο δοκίμια πάνω σε δύο πολύ διαφορετικές περιπτώσεις γερμανών σκηνοθετών, της Λένι Ρίφενσταλ και του Χανς-Γιούργκεν Ζύμπερμπεργκ. Η Λένι Ρίφενσταλ, πασίγνωστη σήμερα κυρίως ως cult personna, θέτει ένα ακραίο δίλημμα στην αισθητική κρίση, όπου η αντιμαχία μορφής-περιεχομένου δύσκολα θα μπορούσε να λάβει οξύτερες διαστάσεις: κανένας δεν της συγχώρησε ότι υπήρξε ευνοουμένη του Χίτλερ κι επίσημη κινηματογραφίστρια του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, ενώ όλοι νιώθουν αμήχανοι απέναντι στα υφολογικά της επιτεύγματα που κατόρθωσαν να αποσπάσουν τη μέγιστη δύναμη υποβολής από το μέσον του κινηματογράφου. Στα μάτια πολλών εξιλεώθηκε όχι τόσο από τη σχεδόν αναγκαστική «αποκήρυξή» της όσο από το ύστερο έργο της με τις ποιητικές εικόνες πρωτόγονης ομορφιάς που διέσωσε, είτε είναι οι Νειλωτικές φυλές του Σουδάν είτε οι κοραλλιογενείς βυθοί της Ερυθράς Θάλασσας. Αναμενόμενα σχεδόν, η κρίση της Susan Sondag πέφτει ανελέητη σαν πέλεκυς: δίνοντας πολλά άγνωστα στοιχεία και πραγματολογικές λεπτομέρειες, επιμένει στη συστηματική ψευδολογία της Ρίφενσταλ και προσπαθεί να δείξει πώς η παραμικρή πτυχή του έργου της, και όχι μόνο η θεματογραφία ενός μέρους του, ενσαρκώνει την εθνικοσοσιαλιστική ιδεολογία. Ακόμα και η εντυπωσιακή κινηματογράφηση των Νούμπα ή των Νούερ -που τα ηρωικά σώματά τους υπό μεγεθυντικές οπτικές γωνίες εικονίζονται όπως τα σώματα των αθλητών-υπερανθρώπων του Γ' Ράιχ- είναι σαγηνευμένη από τον μύθο, ένα ψευδαισθητικό illo tempore που στρέφει πεισματικά τα νώτα στην Ιστορία. Στο τελευταίο μέρος τού ίδιου δοκιμίου η Sondag εξετάζει την αναβίωση μιας φασιστικής αισθητικής σε όψεις της μόδας ως δείκτη του λανθάνοντος σαδομαζοχιστικού χαρακτήρα της σύγχρονης (μεταμοντέρνας λεγόμενης) κουλτούρας.

SUSAN SONIAG

ΠΗΓΗ: Φώτη Τερζάκη, Μέρες του παρελθόντος με γοητεία ή φρίκη
Η γοητεία του φασισμού (Αρχείο DJVU, 1 MB)
Η γοητεία του φασισμού (Αρχείο PDF, 4 MB)